Anadolu’daki köylerde özellikle kışın çerez olarak tüketilen termiye hakkında merak edilenleri sizler için derledik. Yüzyıllardır acı bakla olarak bilinen ve sıklıkla tüketilen termiye tam bir vitamin ve mineral deposudur. Mısırın tanelerine benzeyen termiye diyet yapanlar içinde faydalı bir besin kaynağıdır. Peki termiye nedir? Termiyenin faydaları nelerdir? Termiye nasıl yenir? Tüm bu soruların yanıtı…

Lupinus baklasının tohumları olan termiye, Akdeniz köylerinde sıklıkla üretilir ve tüketilir. Turşusu yapılarak atıştırmalık olarak hazırlanır. Dünyada Latin Amerika’da bulunan termiye, fasulye ailesine ait bir türdür. Görünüş olarak tane mısıra benzer. Alkaoitler bakımından zengin olduğundan tadı acıdır. Tarihin en eski besinidir. Mısır tarihlerinde M.Ö 2 bin yıldan fazladır olduğu söylenir. Arkeolojik kazılarda bulunan ve raporlanan termiye, acı bakla olarak geçer. Aslında birçok çeşidi mevcuttur. Bazı çeşitleri tatlıdır. Güçlü bir karbonhidrat ve protein kaynağı olduğundan Latin Amerika’da vegan olanlar için una çevrilerek çeşitli yemekler elde edilir. Kış mevsimiyle tezgahlardaki yerini almaya başlayan termiye, Konya yöresinde kaynatılıp tuzlanıp çerez olarak tüketilir. Mısırlılar termiyeyi zeytin ya da turşu gibi salamura yapıp kaldırır. Nişastası olmayan bu bakla lif ve protein bakımından zengindir. Ayrıca vücudun E vitamini eksikliğinin yüzde 40’ını rahatlıkla giderir. Ancak lupin alerjisi olan kişilerin kesinlikle tüketilmesi tavsiye edilmez. Aksi halde ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Ülkemizde Antalya, Isparta ve Konya’da sıklıkla tüketilir. 

TERMİYE NASIL YENİR?

Toplanan termiyeler bol suyla yıkandıktan sonra bir gece boyunca suda bekletilir. Daha sonraki gün süzülüp bir kaynamadan geçirildikten sonra tuzlanıp çerez olarak tüketilebilir. Ya da diyet yapanlar üzerine yoğurt dökerek bir kase yiyebilir. Bunun yanı sıra salataya da eklenebilir. Baharatlanıp tereyağıyla hafif tavada pişirilerek de tüketimi mevcuttur. Aktarcılar ve pazarlarda kolayca bulunur. Termiyenin tüketimindeki püf nokta ise mutlaka bir gün su da bekletilmedi ve bir kere kaynatılmalı aksi halde tadı oldukça acı olduğundan tüketilemez. 

TERMİYENİN FAYDALARI NELERDİR?

– Sindirim sisteminin en sağlıklı şekilde çalışması için potasyum, kalsiyum ve demire ihtiyaç duyar. Termiye bu maddeler bakımından oldukça zengindir. Özellikle bağırsaklardaki florayı dengeleyerek daha sağlıklı çalışmasını sağlar. Kabızlık gibi sağlık sorunlarının yaşanmasını önler.

– Protein bakımından zengin olduğundan bağışıklık sistemini güçlendirir. Kış aylarında artan nezle grip gibi hastalıkların yaşanmasını engeller. Adeta hastalıklara karşı vücuda kalkan etkisi yapar.

– Tüketilme esnasında tuzu yeterli miktarda tutulduğunda yüksek tansiyonu bile dengelemede etkilidir. İçerdiği potasyum kan basıncını dengeleyerek kalp ve damar hastalıklarının yaşanmasını engeller.

– Diyet yapanlar genellikle lifli besinler tüketerek daha uzun süre tok kalmak ister. İşte termiye de bu besinlerden biridir. Yoğurtla beraber tüketildiğinde bağırsakları da temizler. Vücudun enerjisini de sağlayarak depresyon, stres ve kronik yorgunluğun önüne geçer.

– Kemik ve kasların güçlenmesi için gerekli olan kalsiyumun da yüzde 30’unu karşılar. Kemiklerde asit birikmesini önler. 

– Vegan ya da vejeteryanlar içinde ideal bir besindir. Termiye, vücudun ihtiyacı olan proteini kolaylıkla karşılar.

– Kan değerlerini dengeler. Özellikle insülini direncine fayda sağlar. Bu yüzden şeker hastaları da rahatlıkla tüketebilir. 

TERMİYENİN ZARARI VAR MIDIR?

Aşırı tüketildiğinde gaz sıkışmasına neden olur. Ayrıca ishal gibi sağlık sorunlarının yaşanmasına davetiye çıkartır. Bu yüzden uzmanlar fazla tüketilmesini tavsiye etmez. Bazıları termiyeyi çerez olarak tükettiği sırada tuz ve baharat kullanımını abarttıklarında karaciğer ve tiroid bezlerine zarar verebilir. Uzmanlar bu konuya da dikkat edilmesi gerektiğinin altını çiziyor.