Sakatat, kesimi yapılan büyük ve küçükbaş hayvanların kasları dışında kalan yenilebilir yürek, karaciğer, böbrek, işkembe, beyin, ayak, baş gibi kasaplık olmayan kısımlara denir. Sakatatlar, Türk ve dünya mutfağında çok sevilerek tüketilir. Peki sakatat nedir, çeşitleri nelerdir? Neler sakatat sayılır? İşte, merak edilen tüm detaylar.

Hayvanların yenilen ve yenilmeyen bölümleri bulunur. Hayvanın her bir bölümü farklı lezzetlere sahiptir. Bazı insanlar hayvanın bir yerini yerken başka bir bölümünü yemeyebiliyor. Bu bölümler arasında sakatat da yer alıyor. Sakatat besin değeri açısından ve sağlık açısından oldukça zengindir. Protein, mineral ve vitamin açısından değerli olan bu besin kaynaklarını tüketmek çok önemli. Sakatat konusunda herkesin merak ettiği bazı konular bulunuyor. Hangi ürünlerin sakatat sayıldığı et severlerin merak ettiği bir konudur. Et severler nelerin sakatat sayıldığını öğrenerek farklı lezzetler keşfetmek istiyor. Ciğer, beyin, yürek, böbrek, işkembe, ayak, kuzu gömleği, kelle, baş, dil, billur, koç yumurtası gibi kasaplık olmayan kısımlara sakatat denir.

SAKATAT ÇEŞİTLERİ NELERDİR?

İşkembe: İşkembe hayvanın midesinin sadece bir bölümü.

Şırdan: Hayvanın midesinin 4 bölümünden birisidir. Çoğu kişi bunu bilmez. İşkembe ve şirden hayvanın midesinin yenilen iki bölümüdür.

Kokoreç: Koyun ve kuzunun ince bağırsağından yapılır.

Ciğer: İnek ve koyunun karaciğeridir.

Dil: İneğin dili.

Paça: Koyun ve kuzunun ayağa yakın bölümleri.

Yürek: Koyun ve ineğin kalbi.

Beyin: Kuzunun beynidir ancak inek ve keçinin de tercih edilebilir. 

Yumurtalık: Koçun testisleri.

Kelle: Koyun ve kuzunun kellesi.

Taşlık: Tavuğun yem yerken beraberinde yuttuğu taşların biriktiği bölgedir. Ayrıca tavuğun ciğer ve yüreği de yenebilir.

SAKATAT NASIL PİŞİRİLİR?

Sakatat genellikle yahni, ızgara, dolma, tava, sote olarak yapılır. Ciğer, işkembe, dana böbreğinin yahnisi yapılır. Uykuluk, kuzu böbreği, billur, dalak ve ciğer ızgaraya uygundur. Ayrıca ciğer una batırıp yağda kızartılır. Adana, Urfa ve Antep’te ciğer şiş meşhurdur. 

En bilinen sakatat işkembedir. Tuzlama, şirden, damar hem çorba hem de söğüş olarak tüketilir. İnce bağırsağın en yaygın kullanım alanı kokoreçtir. Kalın bağırsaktan mumbar dolması yapılır. Hayvanın baş derisi yüzülerek yapılan kelle, söğüş ya da çorba olarak tüketilir. 

İŞKEMBE ÇORBASI NASIL YAPILIR?

MALZEMELER

1 kg temizlenmiş dana işkembe
Yeteri kadar su
Yeteri kadar tuz
Terbiyesi İçin
1 küçük kase yoğurt
1 tane yumurta sarısı
1 adet limon suyu
3 çorba kaşığı üzüm sirkesi
3 çorba kaşığı un

Sosu İçin;

2 çorba kaşığı tereyağı
1 tatlı kaşığı kadar kırmızı toz biber

YAPILIŞI

Önceden iyice temizlenmiş 1 kg işkembeyi bol suda iyice temizleyin.

Ardından işkembeyi tencereye koyun.

Üzerine iki parmak aşacak kadar ılık su, 1 tatlı kaşığı tuz ve 1 çay bardağı sirke ilave edin ve tencerenin kapağını kapatmadan kaynatmaya başlayın.

Çünkü işkembe suyunu aldıkça köpürecektir. 

Köpükleri bir kaşık yardımıyla alın.

Kaynayan işkembenin suyunu süzerek dökelim.

Ardından yeniden ılık su ve 1 tatlı kaşığı tuz ilave edin.

Daha sonra tencerenin kapağını kapatın ve 30-35 dakika yumuşayana kadar pişirin. 

Haşlanan işkembeleri haşlama suyundan çıkarın.

Bir tahta üzerinde küçük parçalara ayırın. Küçük kare şeklinde doğrayın.

Ardında tekrar tencereye ilave edip kaynatın.

Terbiyesi için, bir kasede 1 yumurta sarısı, 1 küçük kase yoğurt, 3 çorba kaşığı un, yarım çay kaşığı su ekleyip iyice karıştırın.

Bu karışımı tencereye ilave edin, ardında 6,7 diş dövülmüş sarımsak ilave edin ve 15-20 dakika kaynatın. 

Bir yandan küçük bir tavada tereyağını eritin, eriyen tereyağa kırmızı toz biber ekleyin ve karıştırın.

Tereyağlı sosu tencereye ilave ettikten sonra limon suyu, sirke ile sıcak servis edin. 

Afiyet olsun…