Asbest ve Tehlikeli Atıklar Derneği (ASTA) ve Asbest Söküm Uzmanları Derneği’nin (ASUD) araştırmasına göre Türkiye’deki 4 pudra markasından asbest çıktı. Bir sonraki araştırma tüm talkları kapsayacak. Peki Asbest nedir ve Asbest zararları nelerdir? Hangi hastalıklara yol açar? İşte uzmanından yanıtlar:
Talk pudralarının, insan sağlığına kanserojen etkisi olduğu kanıtlanmış olan asbest içeriyor olmasına ilişkin tartışmalar sürerken Asbest ve Tehlikeli Atıklar Derneği (ASTA) ve Asbest Söküm Uzmanları Derneği (ASUD) 2018 Aralık ayında ortak bir çalışma başlattı. Çalışma kapsamında Türkiye genelinde çeşitli markalara ait pudralar temin edilerek, tarafsızlık ilkesi gereği aralarından markaları belli olmadan rastgele seçilen 4 adet pudra numunesinin analizleri ASTA üyesi olan laboratuvarlarda gerçekleştirildi.
Asbest Söküm Uzmanları Derneği Başkanı Cafer Fidan, analiz sonuçlarına göre incelenen pudra numunelerinin tamamında asbeste rastlandığını söyledi. Fidan, Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC) ‘kesin kanserojen’ tanımlanması ile 1. grupta sınıflandırdığı asbesttin, pudralarda ortaya çıkması halk sağlığı konusunda büyük tehlike arz ettiğini ifade etti.
Mehmet Şeyhmus Ensari, talk pudrada asbest araştırmasını iki yıl önce ASUD ve Asbest ve Tehlikeli Atıklar Derneği olarak yapıp, kamuoyuyla paylaştıklarını ancak bu konuda halen yetkili organlarca bir denetim yapılmadığını belirtti. Dernek olarak analizlere devam ettiklerini anlatan Ensari, şunları kaydetti:
“Piyasada satılan talk pudralarından 21 numune topladık. Yapılan analizlerde 5 numunede asbeste rastlandı. Tarafsızlık, titizlik ve gizlilik içinde yapılan bu analizler gösteriyor ki her dört bebek pudrasının birinin kanser yapıcı özelliği olan asbest içeriyor. Amacımız, kozmetik ve endüstriyel alanda asbest içermeyen talk mineralinin kullanımını sağlamak ve bütün mineral bazlı ürünlerde asbest içermez kalite belgesini oluşturarak yaygınlaştırmaktır. Bu sayede halkımız bilinçlenerek asbest içermeyen ürünleri gönül rahatlığıyla kullanabilecektir.”
ASBEST NEDİR VE NERELERDE KULLANILIR? ZARARLARI NELERDİR?
Asbest ya da amyant, lifli yapıda kanserojen bir mineraldir. Silisyumun sodyum, demir, magnezyum ve kalsiyumla oluşturduğu ısıya, aşınmaya ve kimyasal maddelere çok dayanıklı, lifsel mineral yapısında hidrate silikatlardır.
Genel olarak iki ana asbest grubu ayırtlanmaktadır. Bunlardan birincisi serpantin grubu daha yaygın adıyla krizotil asbest olarak adlandırılmaktadır. Dünya asbest üretiminin yaklaşık % 94’ü bu gruptan oluşmaktadır. İkinci grup ise amfibol asbest veya diğer adıyla hornblend asbest olup bu grupta tremolit asbest yanında en fazla kullanılan asbest çeşitleri “mavi asbest” denilen krosidolit ile amosittir.
Asbest, tutuşmazlık, sıcaklığa ve pasa mukavemet, ısı izolasyonu, yüksek mekanik dayanıklılık, çimento ve diğer benzerleri ile yakınlık kurabilme vb. gibi özellikleri olması nedeniyle birçok alanda kullanılmaktadır. Bu kullanım alanlarından en öne çıkan inşaat/yapı sektörü olmaktadır.
1)Tavanlar, duvarlar, kirişler ve kolonlar üzerine püskürtme asbest
2)Asbest Çimentolu Su Tankı
3)Gevşek Dolgu İzolasyon
4)Kazan ve Borularda Kaplama
5)Tavan Kaplaması
6)Klozet
7)Bölme Duvar
8)Yangın Kapısı
9)Asbestli Halatlar ve Contalar
10)Marleyler
11)Kazanın Etrafındaki Asbestli Paneller
12)Yangın Battaniyesi
13)Duvar ve Tavanlarda Dekorasyon Amaçlı Kaplamalar
14)Eternit
15)Asbestli Çimento Paneller
16)Asbest Çimento Olukları ve Boruları
17)Üst Eşik
18)Asbestli Çimento Bacası
19)Diğerleri: Sigorta kutusunda, Havalandırma Sisteminde
ASBEST NELERE YOL AÇIYOR?
Dünya Sağlık Örgütü Uluslararası Kanser Araştırma Merkezi (WHO – International Agency for Research on Cancer) tarafından “Kanserojen Maddeler” listesinde Grup 1A kanserojen olarak tanımlanan Asbest ülkemizde önemli bir halk ve çalışan sağlığı sorunudur.
Asbest lifleri havada solunur hale geldiklerinde tehlikelidir, öldürücüdür. Mezotelyoma denilen akciğer zarı kanseri bu hastalıkların başlıcalarından birisidir. Solunum yoluyla maruz kalınan asbest hastalıklarından diğerleri gırtlak kanseri ve yumurtalık kanseridir. Ayrıca akciğer hastalıklarından biri olan asbestozis de yakalanma ihtimali bulunan rahatsızlıklardan biridir.
Eski binaların yapımında kullanılan asbest, kentsel dönüşümde gerekli tedbirler alınmadığında akciğer kanseri başta olmak üzere toplum sağlığı açısından tehlike oluşturuyor. Bakanlıklar ve belediyelerin sorumluluğu birbirine atarken, uzmanlar asbestli binaların yıkımının kanser tehlikesi taşıdığına dikkat çekiyor.
Yenilenmesi gereken bu binalar inşa edilirken, çatı, yer- tavan kaplamaları, yalıtım amaçlı püskürtme kaplamaları, yangına dayanıklı yalıtım panelleri, kaloriferler, kazanları vb. yerlerinde asbest kullanıldı. Asbestli çimentodan imal edilmiş ürünler, conta elemanları, atık su boruları ve derzlerine de dikkat edilmesi gerekiyor.