Ekmeğin ekmekle tüketildiği nadir tariflerden biri olan Fodula, hem göze hem mideye hitap eden tadı ve sunumuyla sofralarda değişiklik arayanların imdadına yetişiyor. Osmanlı Saray Mutfağı‘nın görkemli tariflerinden: Fodula. Bu ihtişamlı saray yemeği, özel davetleriniz için uygun bir seçim olacak. Peki Fodula nasıl yapılır, malzemeleri nelerdir? İşte Fodula tarifi..
Fodula aslında çoğunuz fodul olarak biliyorsunuzdur, sizin bildiğiniz gibi bu ekmeği genelde dolması ile biliyoruz. Peki, günümüzde fodula diye yapılan ekmek dolmasının tarihçesini biliyor musunuz? Fodula, İzmir ve yöresine ait geleneksel bir yemektir. Özellikle Ramazan aylarında ve köy düğünlerinde tüketilen fodulanın geçmişi, 500 yıl öncesine dayanır. Bayatlamış ekmeği değerlendirmek için geliştirilmiş bir yemek olduğu söylenir. Yapımında uzun süre mayalanmış, kabuğu kalın olan, yuvarlak, özel bir ekmek kullanılırdı. Bu ekmek bir – iki gün bekletildikten sonra hafif bayatladığında fodula için kullanılmaya hazır hale gelirdi.
FODULA TARİFİ:
MALZEMELER
1 adet tam buğday ekmeği (yuvarlak)
400 gram dana kuşbaşı eti
3 yemek kaşığı sıvı yağ
1 adet yemeklik doğranmış soğan
2 adet küp doğranmış havuç
1 su bardağı bezelye
1 çay kaşığı tuz
1 çay kaşığı rezene
1 çay kaşığı anason
2 su bardağı su
2 adet doğranmış domates
Üzeri İçin;
3 yemek kaşığı tereyağı
2 yemek kaşığı adaçayı
YAPILIŞI
Bir tencerede sıvı yağ ile soğanı pembeleşinceye kadar kavurun.
Ardından kuşbaşı etleri ekleyip, suyunu salıp çekene kadar kavurun.
Havuç ve bezelyeleri ekleyip 2 dakika kadar bu şekilde kavurun.
Tuz, rezene, anason, su ve doğranmış domatesleri de ekleyip, suyunu çekene kadar orta ateşte kontrollü olarak pişirin.
Yuvarlak tam buğday ekmeğinin üzerini kapak olacak şekilde kesin ve ekmeğin içini alın.
Suyunu çeken etli karışımı bu ekmeğin içerisine doldurun ve pişirme kağıdı serili fırın tepsisine yerleştirin.
Küçük bir tavada tereyağını kızdırıp, adaçayı ile beraber kavurun.
Fırın tepsisine yerleştirdiğiniz ekmeğin kapağını kapatın ve ada çaylı tereyağını üzerine yayın.
175 derece fırında yaklaşık 15 dakika kadar fırında pişirdikten sonra servis edebilirsiniz.
Afiyet olsun…
FODULANIN TARİHÇESİ:
Aslında fodula kelimesi de halk arasında bu hâli almış. çünkü Evliyâ Çelebi’nin Seyahatnâme adlı eserinde “oruç açılan yiyecek” mânâsına gelen “fatûre” şeklinde bahsedilir bu ekmekten. Sarayda fodula dağıtımının resmî bir özellik kazanması muhtemelen Fâtih Sultan Mehmed zamanında oldu. Nitekim Kavânîn-i Yeniçeriyân’a göre Fâtih döneminde av köpeklerinin yiyecek ihtiyaçlarını karşılamak için bir fodula fırını kurulmuş. İsmine “Sekban fırını” da denen bu fırın Ayasofya civarında bulunuyormuş ve ayrıca Evliya Çelebi, yeniçerilere ait fodulanın pişirildiği fırının Eski Odalar ile Acemi Oğlanları Odaları arasında yer aldığını belirtir. Bu fırınlarda, Yeniçeri Ocağı’nın bazı sınıflarına ve av köpeklerine dağıtılmak üzere fodula hazırlanırdı. Bunun yanında saray mutfağında da ekmekçiler saray halkı için bu cins ekmek çıkarırlardı. Fodula, sadece saraydan yeniçeri ve av köpeklerine dağıtılan bir lezzet olmakla da sınırlı kalmıyor. Kendisi aynı zamanda tüm ihtişamıyla saray mutfağındaki yerini alıyor, yeri geldiğinde padişahların, sultanların sofralarına da çıkıyor. Divanın yapıldığı günler ise fodula ekmeğinin saray ağalarından paşalara, kazaskerlerden mutfak görevlilerine, kapıda beklemekte olan yeniçeri ve fakirlere de verildiği aktarılıyor. Öyle ki yediden yetmişe, paşadan fakire herkese hitap eden bir lezzet olan fodula, o dönemler kültürümüzde öyle önemli bir yer tutuyor ki sadece bu işlerle görevli “fodula katipleri” denilen görevliler dahi bulunuyormuş…