Öfke kontrolsüzlüğü yaşayan çocuğunuza karşı sergileyebileceğiniz yanlış tutum sorunu çözmek yerine daha fazla zorlaştıracaktır. Peki sinir anında ne yapılmalı? Öfkeli çocuğa nasıl davranılmalı? Çocuklarda öfke kontrolü nasıl sağlanır?
Bazı zamanlarda biz yetişkinlerde bile görülen öfke nöbetleri, özellikle de okul öncesi dönemde daha sık ortaya çıkabiliyor. Dönemden döneme fark eden duygu gelişimine ilişkin olarak 3 yaşındaki bir çocuğun siniriyle 8 yaşındaki çocuğun siniri farklı değerlendirilmelidir. Yalnızca ebeveyn ya da herhangi birisinin tutumlarıyla ilgili olmayıp aynı zamanda karakter özelliklerin de tetiklediği duygu gelişiminde görülen sinir krizi genelde tek bir etkenden kaynaklanmaz. Kendisini anlatamayan çocuğun bir zaman sonra siniri daha fazla yoğunlaşabilir, anne ve babanın sınırlayıcı ya da yasaklayıcı tutumları daha yüksek gerilime sebep olabiliyor.
Çocuğunun öfke patlaması karşısında ne yapacağını şaşıran ebeveynlere çocuğunun özelliklerini göz önünde bulundurarak davranışını şekillendirmesi gerekir. Çocuğunun öfkesinin karşısında fevri davranarak daha da öfke arttırıcı hareketlerde bulunan ebeveynler doğru yöntemlerle öfke nöbetine karşı set çekebilir.
Bu aşamada ebeveynlerin dikkat etmesi gereken en önemli kriterlerden birisi de çocuğa hayır demeyi bilmek, pozitif konuşmak ve sınırları belirleyerek orta yolu bulmaktır. Orta yolu bulamayıp öfkelenen çocuğa karşı hiçbir şekilde müdahale etmeden ve ikna edici sözler kullanmadan sakinleşmesini beklemek gerekir.
Bir müddet bekledikten sonra sakinleşen çocuğunuza sarılarak onu çok sevdiğinizden bahsedin. Ardından sanki hiç konuşmamışsınız gibi yeniden istediğini anlatmasını söyleyin. Eğer istediği şey yapılabilecek bir şey ise ‘bunu benimle konuştun şimdi seni anladım’ gibi cümleler kurarak geri dönüş yapın.
Eğer yapılamayacak bir şey ise istememenizin nedenini açıklayın ve alternatif seçenek sunun. Böylelikle çocuğunuzla birbirini anlamış olacak ve orta yolu bulmuş olacaksınız.
ÖFKESİNDEN SALDIRAN ÇOCUĞA NASIL YAKLAŞILMALI?
Yaş dönemi özelliklerine bağlı olarak görülme sıklığı değişen öfke kontrolsüzlüğü karşısında ebeveynlerin tutumu oldukça önemlidir. Çocuğunun asi, öfkeli ve saldırgan olmasını istemeyen aileler ilk önce kendi davranışlarını düzelterek onlara ayna olmalıdır. Öfkelenme faktörünü etkileyen diğer sebepler; çocuğun yeteneksizliği, ceza yöntemi, aile ferdinin çocuğa sinirli davranması, fiziksel rahatsızlıklardır.
ÖFKELİYKEN NE YAPILMALI?
Günümüzdeki ebeveynler öfke nöbetine giren çocukların bu davranışı göstermesinin nedenini şımarıklığa ya da isteklerini gerçekleştirmek için yaptığını düşünebilir. Ön yargı yerine neden böyle davrandığının ana kaynağını araştırmak en doğrusudur. Altında yatan asıl etkeni bulmak çocuğun öfkesini dindirme açısından büyük rol oynar.
Öfke nöbetine giren çocuğunuzu cezalandırarak sakinleştiremezsiniz. Bu davranış yalnızca hayal kırıklığı yaşamasına neden olur. Kendisi sakinleşene kadar onun yanında olacağınızı hissettirin. Öfke patlamasının yaşandığı esnada yine sert bir şekilde karşılık vermek, öfkeyi daha da tetikler ve bu defa saldırgan hareketler sergilemeye başlayabilir.
Öfke krizine giren küçük yaştaki bir çocuğunuz değil de ergenlik çağındaki çocuğunuz ise daha yoğun bir öfke ile karşılaşma ihtimaliniz yüksektir. Haksız yere yersiz cezalar verilmemeli onlara karşı anlayışlı olup mümkün olan istekleri değerlendirmeye açık olmalıdır.